Kanarya hastalıkları
Damla Hastalığı (Nikris)
Belirtileri: Hastalığın ilk belirtisi, parmakların oynak yerlerinde gözle görülebilen şişliklerin oluşmasıdır. Bu ağrılı bir şişliktir. Kanarya son derece rahatsız ve huzursuzdur. Tünekte durmakta ve yürümekte zorluk çeker. Rahatsız olan ayağını yukarıya doğru toplar. Giderek uçmakta dahi sıkıntı çektiği görülür. Tüylerinin rengi değişmeye, esmerleşmeye yüz tutar.
Nedenleri: Bu hastalık çoğunlukla yaşı ilerlemiş kanaryalarda görülmekle birlikte, nedeni, yanlış beslenme ve elverişsiz koşullarda yaşamaktır. Rutubetli yerlerde, çok dar kafeslerde hareket etme olanağından yoksun olarak yaşayan, sürekli yüksek değerde besin alan ve bunları yakamayan kanaryalarda bu hastalığa daha sık rastlanır.
Tedavisi: Hasta kanarya derhal geniş bir kafese alınarak daha fazla hareket etme imkânı tanınır. Mamalar ve proteince yüksek besinler kesilir. Bol miktarda yeşillik verilir. Bu olanaklar tanındığında hasta kanaryada hızlı bir iyileşme görülür.
Dil Altı Hastalığı
Belirtileri: Bu hastalığa tutulan kanaryanın yem yiyemediği ve ötmediği görülür.
Nedeni: Çoğunlukla kanaryalara verilen yemlerin temizlenmemiş ve tozlu oluşuyla, içinde yabancı maddelerin bulunması bu hastalığı nedenler. Yem içinde bulunan tahriş edici maddeler, kanaryanın dilaltını tahriş eder; bazen de iltihaplanmasına neden olur.
Tedavisi: Eğer hastalık henüz birinci aşamadaysa, yani yalnızca tahriş olma söz konusuysa, kanaryanın gagasından içeriye, dilinin altına değecek biçimde bir iki damla limon suyu damlatmak ve sularına birkaç gün limon damlatarak vermek iyi gelecektir. Tabii bu arada yemlerin uygun nitelikte olmasına da dikkat edilir. Eğer dilaltında iltihaplanma varsa, bir iğne iyice yakılır, ucu saf alkolle silinir ve çok dikkatli olma koşuluyla bununla iltihaplı kıstın delinerek cerahat akıtılır. Suyuna Sulfamezatin damlatılır.
Kuyruk Hastalığı
Belirtileri: Kanaryanın arkasında, kuyruğunun üstünde bulunan ve kanaryanın tüylerini parlatmada kullandığı yağı salgılayan bir bezin şişme halidir.
Nedeni ve Tedavisi: Kanarya sağlıklı olduğu devrelerde, bu salgı bezinin üzerine gagasıyla bastırarak yağ çıkartır ve bununla tüylerini parlatır. Ancak hasta olduğu zamanlarda doğal olarak bu işlemi ihmal eder. Bunun sonucunda da kullanılmayan yağla dolan beze şişer. Bazı kanarya meraklılarının yaptığı gibi, bu bezeyi iğneyle delerek yağı akıtmak son derece yanlıştır. En iyisi ılık suyla hafifçe bastırarak, beze üzerine sıcak kompres yapılmalı, da-ha sonra bu kısım kurulanarak yumuşatıcı bir yağ, örneğin vazelin veya bademyağı sürülmelidir. Hastalığın tedavisi için bu yeterli bir önlemdir.
Yumurtlamada Güçlük Çekme
Belirtileri: Genel görünüm olarak kanaryalar, ilk çiftleşmeden bir hafta sonra İlk yumurtayı verirler. Bu süre en fazla on ilâ on bir güne kadar çıkabilir. İlk döllenmeden itibaren on bir gün geçtiği halde yumurtlamayan dişinin davranışlarını incelemek gerekir. Dişi kanarya hiç tünekte tünemiyor, çoğunlukla kafes tabanında sıkıntılı bir vaziyette durup tüylerini kabartıyorsa, "yumurtlamada güçlük çektiğine" kanaat getirebiliriz.
Nedenleri: Kadınlardaki ilk doğum gibi, kanaryalarda da ilk yumurtlamada biraz zorlukla karşılaşmak doğal sayılabilir. Çünkü dişi kanarya henüz gençtir, yumurtanın geleceği kanal normal genişliğe ulaşmamış ve açılmamıştır. Yardımla bu düzelebilir. Bazen de dişi kanarya yapısal bir bozukluğa sahiptir ve yumurta kanalları yumurtanın geçemeyeceği kadar dar bulunmaktadır veya yumurta normalden fazla iridir.
Dişi, kışı soğuk yerde geçirmiş ve gerekli beslenmeyi görememişse veya herhangi bir nedenle üşütmüş ve yumurta yolunda bir iltihaplanma meydana gelmişse, yine yumurtlama güçlüğüyle karşılaşırız.
Tedavisi: Rahatsızlık kesin olarak tanındıktan sonra yapılacak ilk iş bazı basit uygulamalarda bulunmaktır. Ürkütülmeden yakalanıp avuca alınan kanaryanın karın kısmına soğuk su akıtılır, böylece gevşek karın kaslarının bu anî ürpermeyle çalışarak yumurtanın dışarı atılması sağlanmak istenir. Eğer bunda başarı sağlanmazsa, bu kez dişi kanaryanın arkası, deride yanık meydana getirmeyecek bir sıcaklıkta buhara tutulur. Gevşeyen ve genişleyen kanaldan yumurtanın çıkması böylece mümkün olabilecektir. Ancak bu önlem de bir yarar sağlamamışsa, bu kez zeytinyağına batırılan bir kuyruk tüyü yumurta kanalına sokularak yumurtanın dışarı çıkabilmesi için bir kayganlık oluşturulur. Bütün bu önlemler çoğu kez başarılı olmakta ve dişinin yumurtlayabilmesi sağlanmaktadır. Ancak bazen istenilen sonuç alınamamaktadır. Böyle durumlarda gecikilmeden bir veteriner hekime başvurulmalıdır. Kanaryanın kanal yöresine dıştan yapılan baskıyla yumurtanın kırılması, çoğu kez üzücü durumlara yol açar. Bu yönteme mecbur kalmadıkça başvurmamak gerekir.
Kabuksuz Yumurtlama
Belirtileri: Adından da anlaşıldığı üzere hastalığın belirtisi, tanımlayıcı başka belirtilere gerek duyurtmayacak kadar açıktır. Dişinin yuvaya bıraktığı yumurtanın üzerinde kireçli kabuk oluşmamış bulunmaktadır. Üzerinde yalnızca bir zar-kabuk vardır ki, bu kuluçka için yetersizdir.
Nedenleri: Tahmin edeceğiniz gibi, bütün bir kış mevsimi boyunca dişiye gerekli besinin verilmemiş olması ve çiftleşme devresine dişi kanaryanın zayıf bir bünyeyle girmiş bulunması en önemli nedendir.
Tedavisi: İyi bir döl için dişi kanaryanın kışı tercihen ısısı 16–17 santigratlık, temiz havalı ve rutubetsiz bir odada geçirmesi, karma yemlerle ve kuvvetlendirici mamalarla iyi bir beslenme görmesi gerekir. Bu mamaların içine, yumurta kabuğu, mürekkepbalığı kemiği tozu gibi kireç ve fosfor bulunduran maddelerin konması unutulmamalıdır.
Güneş Çarpması
Belirtileri: Güneş altında duran kafeslerde bir de bakarsınız ki kanaryanız kafesin dibinde boylu boyunca yatıyor, hiçbir kıpırdama yok. Bu bir güneş şokudur. Hiçbir yerinin tutmadığı, felç halinin görüldüğü olaylar da vardır. Eğer önlem alınmaz ve uzun süre bu durumda bırakılırsa kanarya ölebilir de.
Nedenleri: Kanaryaların direkt güneş ışığı alan yerlerde ve 24 santigrattan yukarı ısılarda bırakılmamaları gerektiğine değinilmişti. Fazla sıcaklık ve dik gelen güneş ışınları kanaryayı fazlasıyla rahatsız eder; aşırı hallerde hastalanmasına neden olur.
Tedavisi: İlk iş olarak kanarya direkt güneş ışığı almayan ve ışın sıcak olmayan bir yere alınmalı. Başı, ayakları ispirtoyla ıslatılmalı ve masaj yapılmalıdır. Böylece serinlemesi ve kan dolaşımının normale dönmesi sağlanmış olur. Ağzının açılarak iki damla gliserin damlatılmasında da yarar vardır.
Tüy Değişimi (Karın Ağrısı)
Öncelikle belirtmeliyiz ki "tüy değişimi" bir hastalık değildir; her yıl bütün kuşların geçirdiği normal bir fizyolojik yenilenmedir. Ancak, iyi bir bakım ve beslenme olanağına sahip olmayan kanaryalar bu devrede zarar görmeye mahkûmdurlar. Temmuz ayı ile eylül ayı arasında geçirilen bu olay, kanarya iyi bir bakım altında ise hiçbir iz bırakmadan kolaylıkla atlatılır.
O yılın yavruları olan genç kanaryalar bu devreyi pek hafif geçirirler. Fazla tüy değiştirmezler. Bu nedenle de bünyeleri sarsılmaz. Daha ileriki yaşlarda bulunan kanaryalar, önce kuyruk ve kanat, sonra vücut ve en son olarak kafa tüylerini değiştirerek yeni ve parlak tüylere sahip olurlar. Bütün bu oluşumun süresi normal olarak iki ay kadardır. Bu devre içinde kanarya son derece halsizleşir. Hareketliliği azalır, ötmez olur. Tüy dökümü süresince kanaryalar çok iyi bakılmalı, soğuktan, hava akımlarından, ani ısı düşmelerinden titizlikle korunmalı, beslenmelerine büyük özen gösterilmelidir. Özellikle serin sonbahar gecelerinden korumak amacıyla geceleri kafes üstünün hava geçiren yün örtülerle sıkıca örtülmesinde yarar vardır. Tüy dökümü süresince, yeşillik ve meyveler azaltılır. Kenevir, turp ve hardal tohumu yemlerden çıkartılır. Kuvvet mamaları, kuşyemi, dan, marul tohumu ve keten tohumu verilir. Sularına, hastalıklardan korumak üzere Terramycine ve vitamin damlatılmasında yarar vardır. "İksir Bird Tonik", kuşların tüy atımını kolaylaştıran, bu süreyi kısaltan hazır bir İlâç olarak yarar sağlar.
Kanaryayı tüy değişiminden çabuk çıkartmak için, bazı yetiştiricilerin karşı çıktığı, bazılarının çok tuttuğu bir yöntem vardır. Bizde Barbar Metodu adıyla anılan bu yöntem, tüy dökümü süresince kanaryayı, üzeri kalın bir örtüyle kapanmış bir kafesin içinde tutmaktan ibarettir. Kafesin altı temizlenmez ve beslenme çok az bir ışığın bulunduğu kafesin içinde, örtü altında sürdürülür. Bu örtü, kafesin içindeki ısıyı sabit ve kafesin içini karanlık tutar. Bu iki etkenin tesiri altında kanarya, tüy değişimini beş hafta içinde tamamlar.
Derinin Yangısı Ve Çıbanlar
Sebepleri: Başlıca dört guruba ayrılır :
l. Mekanik sebepler (yaralar, ezikler, sürtmeler, yabancı cisimler, pislik);
2. Fizikî sebebler (soğuk, sıcak, elektrik);
3. Kimyasal sebepler (asitler, alkaliler);
4. Mikrobik sebepler ve iltihaplı hastalıkların sıçraması sureliyle de meydana gelir.
Belirtilerii
Tedavii
Urların Tedavisi
Belirtileri: Kuşun çeşitli yerlerinde ( çoğunlukla kanat altı ve sırtta) küçük bir nohut tanesi kadar urların hayvanı rahatsız edecek şekilde büyümesi.
Sebepleri: Tam olarak bilinmemekle beraber çoğunlukla kanaryalarda ırsi ve cinse bağlı olan bu hastalıkta yiyeceklerin de etkili olduğu sanılmaktadır.
Tedavii
İshal
Belirtilerii
Sebeplerii
Tedavii
Benim size önerebileceğim ilaç kendimin kullandığı etkili bir ilaç olan ENDOSIN. Bu ilaç çocuk ishali için kullanılmakta olup, eczanelerden temin edebilirsiniz. Ayrıca COXIDIN ya da TETRAMEZATIN adlı ilaçları da bu amaç için kullanabiliriz. Bu ilaçlar tavuk ishali için kullanılmakta olup, kanarya ve muhabbetkuşları içinde kullanılabilir. Bu ilaçların kullanımları ise: yarım suluğun içine 8–10 damla (tablet olanın mercimek büyüklüğünde suluğun ağzına) koymalıyız ve iki günde bir ishal bitene kadar değiştirmeliyiz. İshal bitiminde ilacı vermeyi de kesmeliyiz. Bu arada B ve C vitamini vermeyi de ihmal etmemeliyiz. Bundan başka her gün tazelenmesi koşuluyla içine beş damla Terramycine ve 10 damla Sulfamezatin damlatılmış su vermek de mümkündür. "İksir Bird İshal" de, ötücü kuşlar için hazırlanmış etkili bir ilâç olarak ishallerde yarar sağlar. Bu arada kanaryanın dışkısı dikkatle kontrol edilmelidir.
Hastalık kesildiğinde önce ilâçlar kesilir. Yiyecekler tedrici usulle yavaş yavaş çeşitlendirilir. Bir iki hafta yeşillik, meyve ve mama vermemek yerinde olur..
Tüy dökülmesi
Belirtilerii
Sebeplerii: Kanaryalarda tüy dökümü pek çok nedenden olabilir. Normalde tüy dökme mevsimleri Ağustos, Eylül aylarıdır. Bu aylar dışındaki dökümlere "ara tüy dökümü " adı verilir. Kanaryanın tüye girmesi bir kaç sebepten olabilir.
1- Eğer kanaryanın bulunduğu yer hava almıyorsa yani kuşun sürekli kapalı bir ortamda kalmasından dolayı olabilir.
2- Kuşa verilen yem ve yiyeceklerin çok kuvvetli olması sonucu hayvanın bünyesinin aşırı yüklenmesi olabilir.
3- Sürekli değil ama aşırı dökülme varsa hastalık kapmış olması ya da kaşıntısı varsa parazit gibi bir nedenden dolayı da tüy dökebilir.
4- Mevsimsiz tüy dökümleri yem değişikliğinden olabileceği gibi yer değişikliğinden de olabilir.
Tedavii: Yukarıdaki sebeplerden kuşunuza uygun olandan sonuca ulaşabilirsiniz.
Kuşun tüyden çıkmasına yardımcı olmak için,
1- 4 adet yemlikten birisine kenevir tohumu, diğer üçüne normal kanarya yemi koyularak bol bol marul türü yeşillik verilmeli.
2- Banyosunu eksik etmemeli, banyo suyunu her sabah değiştirmeliyiz.
4- Eğer yem değiştirildi ise eski kullanılan yeme dönülmelidir. Kuşun zayıf düştüğü bu dönemlerde bol bol yeşillik ve meyve ile birlikte karışık yem verilmesi iyi olur.
5- Parazit durumunda ise parazit dökücü toz ilaçlardan kullanılmalıdır Haftada en az bir kere de banyo yapması sağlanmalıdır.
6- Kuş havadar bir yere konulmalı ancak rüzgâr alan esintili bir yere konulmaması da kuşun sağlığı açısından önemlidir.
Aşk Hastalığı
Belirtilerii
Sebeplerii
Tedavi: Dişiyi erkeğin yada erkeği dişinin yanına koymaktır. Eğer erkek ya da dişi kısa zamanda bulunamazsa verilen yemini değiştirilerek bol bol yeşillik verilmelidir.
Yağlanma
Belirtileri: Solunum güçlüğü, ötmede ve hareketlerde isteksizlik, Kuşun toplu (tombalak) görünmesi, hareketlerinin hantallaştığı, ötme istek ve gücünün azaldığı, solunum güçlüğü çektiği ile derisinin gevşek ve buruşuk olması. Avuca alınıp karın tüylerine üflendiğinde, derisinin yağlı, kabarık sarı bir görünüm taşıdığı izlenir. Aşırı şişmanlığın üremede de bazı eksikliklere ve dölleme güçlüklerine, iktidarsızlıklara neden olduğu unutulmamalıdır.
Sebeplerii
Tedavii
Kaşıntı ve Bitler
Belirtileri: Kuşun sürekli kaşınması, gagası ile tüylerini sıkıştırmaya çalışarak didiklemesi, tüylerini kabarık tutarak sürekli silkinmesi ve gövdesini bir yerlere sürtmeye çalışması.
Sebeplerii: Kuşun gövdesinde, tüylerinin arasında gözle görülebilen koyu renkli çok küçük canlılar var ise bunlar kaşıntıya neden olan asalak hayvanlar yani bitlerdir. Kanaryaların en büyük zararlılarındandır. Kuşu elimize aldığımızda kanat altı ve ense tüylerini hafifçe üflersek bitleri rahatça görebiliriz. Bu bitler kuşun geldiği yerden, başka bir hayvandan ya da yeni alınmış bir kafes aksesuarından gelebilir. Eğer yavru ve yuva varsa bu kısımlarda kontrol edilmelidir. Aşırı oranda üredikleri zamanlarda öldürücüdürler. Bitleri gündüz faaliyette görme olanağı yoktur. Bunlar geceleri ortaya çıkarlar. Eğer kanarya besleyen kişi biraz ihmalkâr yaradılışlı ve dikkatsizse, hızlı bir üreme sonucunda kanaryası bir felâketle karşı karşıya kalacaktır. Çünkü bitler çok küçük olmaları nedeniyle pek kolay görülmezler, buna karşın büyük birer kan emicidirler. Özellikle ilkbahar ve yaz aylarında üreme sonucu çok çabuk çoğaldıklarından dikkatli olunmalıdır.
Tedavii
Kuvvetli Bakım (Zengin Hastalığı)
Belirtileri: Bu hastalığın belirtisi ayaklarda, tırnaklara yakın kısımların şişmesi ve ayak derilerinde mantar türü görünümler ya da döküntülerdir. Bu şişlikler ya da belirtiler kuşun vücudunun diğer kısımlarında da gözlenebilir.
Sebeplerii
Tedavii
Çırpınma ve Dengesiz Uçma
Belirtilerii
Sebeplerii
Tedavii
Kanat Kırılması
Belirtilerii
Sebeplerii
Tedavii
Kedi ya da Köpek Isırığı
Bakterilerin bir hayvan ağzından ısırmayla geçmesi, kuşların hayatındaki en büyük risktir. Organizmayı altüst eden bu ısırık sonrası ısırılan yeri acilen peroxide ya da oxyfresh jelle temizlemek gerekir. Antibiyotikler, tüm ısırıklara iyi gelecektir. Diğer kullanabileceğiniz ürünler de Silvadane krem, Pyoben jel de olabilir. Tabii ki ısırık sonrası altı saat içinde veterinerde olmayı ihmal etmeyin.
Ev Bitkisi Yediyse
Birçok ev bitkisi kuşların midesini bozar, kusturur. Bazı bitkiler hakikaten kuşlarda zehir etkisi yaratabilir. Önce veteriner tavsiyesi ardından ne yediğinden tamamen emin olmak için geniş çaplı bir araştırmaya ihtiyacınız var. Ağızdan alınacak Pepto Bismol ya da Kaopectate (vücut ağırlığına göre vereceğiniz dozaj miktarına dikkat edin, prospektüse uyun) verebilirsiniz.
Yanıklar
Yemek pişirirken onu ortamdan uzak tutmalısınız. Ama diyelim ki bir anda kimyasal olarak ya da bir sıcaklıkla yandı. Hemen soğuk su ile yıkıyorsunuz ve suya biraz da Oxyfresh Pet jeli ekliyorsunuz. Veya herhangi bir aloe veralı ürünle de bu işlemi yapabilirsiniz. Aman dikkat! Aloe veralı nemlendirici ve yağlı yanık kremlerinden uzak durun!
Kusma
Muhabbet kuşunuzun ayna karşısında kusması ya da kursağındaki yemi boşaltması onun bir eş istediğinin belirtisidir. Aynadaki görüntüyü eşi kabul ederek onu beslemeye çalışır, acilen bir eş bulmalısınız. Ancak hastalık belirtisi bir kusma var ise veterinere götürmelisiniz. Kısa süreli kusmalarda suluğuna nane kaynatarak vermenizde fayda vardır..
